ในพิธีการแต่งงานของไทยนั้น จะต้องมีเรื่องของการทำบุญตักบาตรในช่วงเช้าด้วย ก่อนที่จะเข้าสู่พิธีการแต่งงาน อย่างการแห่ขบวนขันหมาก และทำพิธีอื่นๆ ต่อไป โดยการทำบุญในช่วงเวลาตอนเช้านั้นถือกันว่าเป็นการทำเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลให้แก่คู่บ่าวสาว ทั้งยังช่วยเสริมสร้างความมั่นใจให้ทั้งคู่สามารถใช้ชีวิตคู่ได้อย่างมีความสุข
การถวายสังฆทาน
การทำบุญตักบาตรในตอนเช้านั้นเป็นธรรมเนียมที่ปฏิบัติต่อๆ กันมายาวนานแล้วจนได้กลายเป็นหนึ่งในพิธีที่สำคัญในการจัดพิธีแต่งงาน ในวันนี้เรามาดูเกี่ยวกับการทำบุญด้วยการถวายสังฆทานกันว่าจะต้องมีส่วนประกอบอะไรบ้างที่จะต้องเตรียม ช่วงเวลาในการถวายคือช่วงไหน แต่ตอนนี้เรามาทำความรู้จักกับ “สังฆทาน” กันก่อน
สังฆทานก็คือ การถวายสิ่งของแด่พระสงฆ์ โดยเป็นการถวายเป็นกลางจะไม่มีการเจาะจงว่าจะถวายองค์ใดองค์หนึ่ง เมื่อได้ถวายกันเสร็จแล้วก็จะถือว่าพระภิกษุสงฆ์ทุกๆ รูปมีสิทธิ์ที่จะใช้สอยสิ่งของที่ได้รับมาจากการถวายสังฆทาน แต่ถ้าหากมีการถวายโดยเจาะจงพระภิกษุเราเรียกการทำแบบนี้ว่า บุคลิกทาน ซึ่งอาจจะมีเพียงพระสงฆ์ที่เป็นตัวแทนสงฆ์เพียงรูปเดียวมารับการประเคนซึ่งก็ถือได้ว่าเป็นสังฆทานเช่นเดียวกัน นอกจากนี้ยังมีอีกแบบหนึ่งที่ดูคล้ายๆ กับสังฆทาน เป็นทานที่มีขอบเขตกว้างขวางกว่านั่นก็คือ ทานที่ให้แก่หมู่พวกที่ไม่เฉพาะบุคคลใดบุคคลหนึ่ง เราเรียกแบบนี้ว่า สาธารณทาน เป็นทานที่ไม่ได้มีจำกัดเฉพาะในรั้ววัด เป็นการให้ที่ไม่มีขอบเขต ซึ่งสังฆทานก็เป็นส่วนย่อยส่วนหนึ่งของสาธารณทานเช่นกัน
โดยมากแล้วช่วงเวลาที่นิยมใช้ในการถวายสังฆทานในงานแต่งงานนั้น จะมีการถวายในช่วงเวลาเช้าตั้งแต่ 7.00 น. เป็นต้นไป ก็คือหลังจากมี่ทำการตักบาตรเสร็จเรียบร้อยแล้วก็จะเป็นการถวายสังฆทาน หรือถ้าเป็นในช่วงเวลาสายๆ ก็จะถวายสังฆทานกันก่อนแล้วจึงจะเป็นเวลาถวายอาหารเพล หรือ อาจจะมีการจัดอาหารเป็นปิ่นโตนำมาถวายพร้อมด้วยดอกไม้ธูปเทียน ปัจจัย และเครื่องไทยธรรมทั้งหลายในทีหลัง ทั้งหมดนี้ก็คือการทำบุญเพื่อเริ่มต้นชีวิตคู่
การถวายสังฆทานสำหรับงานแต่งงานนั้น โดยส่วนใหญ่ของที่นำมาถวายจะไม่แตกต่างกันมากเท่าไหร่จากสังฆทานทั่วไป เพราะโดยมากแล้วก็จะนิยมจัดสิ่งของที่จำเป็นและมีคุณภาพ ก็เพียงพอแล้วสำหรับการทำบุญถวายสังฆทาน โดยการซื้อสิ่งของต่างๆ มาจัดเป็นชุดสังฆทานด้วยตัวเองจะดูมีคุณภาพมากกว่าไปซื้อชุดสังฆทานสำเร็จรูป โดยสิ่งของที่ควรมีดังนี้
- สบู่ เป็นเครื่องสำหรับไว้ประทินผิว ใช้ชำละล้างความสกปรกต่างๆ ออกจากร่างกาย และช่วยระงับกลิ่นกาย
- ยาสีฟัน เป็นชนิดผง หรือ ชนิดหลอดก็ได้ ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วก็จะถวายยาสีฟันสมุนไพร
- แปรงสีฟัน ตอนเลือกซื้อควรเลือกที่มีขนอ่อนๆ เพื่อจะได้สบายเหงือก
- ยาสระผม พระเวลาโกนศีรษะได้ใช้ยสระผมช่วยจะทำให้โกนง่าย
- สารส้ม เพื่อให้พระได้ใช้ดับกลิ่นตัว แต่ก็ไม่ค่อยมีใครได้นึกถึงนัก
- ใบมีดโกน เป็นของที่จำเป็นมากสำหรับพระ เพราะต้องใช้โกน ผม คิ้ว หนวด
- ผงซักฟอก ใช้สำหรับซักจีวรเพื่อความสะอาด
- เครื่องดื่มสมุนไพรพร้อมชงจำพวก ขิงผง ชาสมุนไพร มะตูมก็ได้ หรือใส่เครื่องดื่มพร้อมชงอื่นๆ ก็ได้ แต่ต้องไม่ลืมดูวันหมดอายุ
- ผ้าสำหรับอาบน้ำฝน ควรเลือกผ้าที่มีเนื้อผ้าหนาๆ หรืออาจจะเลือกซื้อเป็นสบง หรือใช้อังสะก็ได้ เพราะพระสงฆ์จะผ้าอาบน้ำฝนอยู่มากแล้ว ที่ขาดแคลนคือสบง อังสะ
- หนังสือธรรมะ หนังสือที่มีประโยชน์อื่นๆ ที่คิดว่าพระสงฆ์ควรจะได้รู้เพื่อนำไปบอกเล่าแก่ญาติโยมต่อไปได้
- ถวายสังฆทานแม่ชีให้เปลี่ยนจากผ้าเหลืองเป็นชุดแม่ชีสีขาวแทน โดยเลือกผ้าเนื้อดีขนาด 2 – 4 เมตรเพื่อให้แม่ชีนำไปตัดเย็บเป็นชุดต่อไป
- ยาสมุนไพรต่างๆ กับยาแผนปัจจุบัน
- เครื่องเขียน สมุด ปากกา ดินสอ ซองจดหมาย แสตมป์
- ไฟฉาย ถ่านไฟฉาย เอาไว้ให้พระใช้ส่องยามกลางคืน
- ชุดจาน ชาม ช้อน จะจัดเป็นชุดใหญ่ถวายเป็นของสงฆ์เลยก็ได้ เพื่อให้ชาวบ้านได้หยิบยืมไปใช้นงานบุญต่างๆ รวมไปถึง ค้อน ตะปู ไขควง จอบ เสียม พลั่ว และอุปกรณ์ทำความสะอาดจำพวก ไม้กวาด ถังขยะ ที่ตักผง และอื่นๆ ที่จำเป็นเหล่านี้ก็สามารถนำมาจัดสังฆทานได้
- ของใช้อื่นๆ ที่นิยมใส่ได้แก่ ข้าวสาร หัวหอม กระเทียม น้ำมันพืช น้ำตาล เกลือ และอาหารแห้งต่างๆ ที่สามารถเก็บไว้ได้นาน ถ้าหากพระใช้ไม่ทันก็จะเอามารวบรวมบริจาคให้กับผู้ยากไร้อีกทีหนึ่ง
ทั้งหมดนี้ก็คือวิธีและสิ่งของที่จะใช้ในการจัดสังฆทานเพื่อถวายแด่พระสงฆ์ในการแต่งงาน ไม่มีความยุ่งยากหรือซับซ้อนอะไรในการเตรียม เพียงแต่ต้องเลือกของดีมีคุณภาพและจำเป็นสำหรับพระสงฆ์ เพื่อที่จะได้รับบุญกุศลอย่างแท้จริง
